Cevap:
D şıkkı
Açıklama:
Yükleminin Türüne Göre Cümleler
Cümleler yüklemine göre, yani yüklemi oluşturan sözcüğün türüne göre iki çeşittir. Bunlar fiil ve isim cümleleridir.
1. Fiil (Eylem) Cümlesi
Yüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelere fiil (eylem) cümlesi denir.
Örnek(ler)
» Altın eli bıçak kesmez.
cümlesinde “kesmek” fiildir. Yüklem fiil olduğu için bu cümle yüklemine göre fiil cümlesidir.
> Fiil cümlelerini “-mak, -mek” mastar ekini kullanarak belirleyebiliriz. Bildiğiniz gibi bu ek sadece fiille¬re gelmektedir. O hâlde bir sözcüğe “-mak, -mek” getirebiliyorsak, o sözcük fiildir.
UYARI: Bir sözcüğün isim mi, fiil mi olduğunu anlamak için, o sözcüğün yapım eki almış son hâline bakmalıyız. Yoksa yanılabiliriz.
Örnek
» Ava giden avlanır.
cümlesinde yüklem “avlanır” sözüdür. Biz sözcüğün köküne (av) değil, yapım eki almış son hâline bakıyoruz: “avlan-“. Bu son hâline mastar ekini getirebildiğimize göre, demek ki sözcük fiildir. Cümle de fiil cümlesidir.
2. İsim (Ad) Cümlesi
Yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir isimden oluşan cümlelere isim (ad) cümlesi denir.
Örnek
» Her işin başı sağlıktır.
“sağlıktır” sözcüğü, cümlenin yüklemini oluşturmuştur. “sağlık” sözcüğü isim olduğuna göre, cümle de yükleminin çeşidine göre isim cümlesidir.
UYARI: İsim cümleleri sadece isimlerden oluşmaz. İsim soylu sözcükler de, yani cümlede zamir, edat gibi görevlerde kullanılan sözcükler de isim cümlesini oluşturur.
Örnek
» Bu kitapların hepsi sizinmiş.
cümlesinde “sizinmiş” sözcüğü tür olarak zamirdir. Bu sözcük cümlede yüklem göreviyle kullanılmıştır. Öyleyse bu cümle yüklemine göre isim cümlesidir.
» Ağaçta kuşlar var.
UYARI: İsim cümlelerini bulurken sesteş (eş sesli) sözcüklere dikkat etmemiz gerekir. Sesteş sözcükler yazılışları aynı olduğu hâlde anlamca farklı sözcüklerdir. Bu sözcüklerden biri isim, biri fiil olabilir. Bunu anlamak için de cümlenin dikkatlice okunması gerekir.
Örnek
» Artık vakit çok geç.
cümlesindeki “geç” sözcüğü “erken” karşıtı isim soylu bir sözcüktür. Öyleyse bu cümle isim cümlesidir.
şimdi soruna gecelim
- cümlenin yüklemi ''ederim'' kökü et-mek olduğu için fiil cümlesidir.
- cümlenin yüklemi ''sevindirir'' kökü sev-mek olduğu için fiil cümlesidir.
- cümlenin yüklemi ''yapılmalıdır'' kökü de yap-mak olduğu için fiil cümlesidir.
- cümlenin yüklemi ''güzelleşir'' kökü de 'güzel'dir -mek, -mak eki gelmediğinden isim cümlesidir
1, 2, 3. cümleler fiil cümleleridir. 4. cümle de fiil cümlesi olduğundan 4. cümle farklıdır.
umarım yardımcı olabilmişimdir:)
HαrleyQuinniniz5174~ rehber optimm yaz
