Cevap :
Cevap:
Ozmoz, bir çözeltideki çözücü moleküllerin daha fazla bulundukları ortamdan (çözünen madde açısından az yoğun ortamdan) daha az bulundukları ortama (çözünen madde açısından çok yoğun ortama) doğru taşındığı bir fiziksel olaydır. Canlı hücrelerde çözücü madde olarak su bulunur. Bu yüzden ozmozu, suyun daha fazla bulunduğu ortamdan daha az bulunduğu ortama geçişi olarak da tanımlayabiliriz.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde, evde kolayca bulabileceğiniz malzemeleri kullanarak ozmoz olayının patates hücrelerini nasıl etkilediğini inceliyoruz.
Bilmekte Fayda Var!
Tüm canlılar hücrelerden oluşur. Hücrelerin işlevlerini doğru şekilde gerçekleştirebilmesi için hücre içi ve hücre dışı arasındaki madde geçişlerinin uygun biçimde gerçekleşmesi gerekir.
Hücreler, moleküllerin hücre içine veya hücre dışına geçişini iki yolla yapar. Bunlar aktif ve pasif taşımadır. Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar. Bu geçiş, hücre zarındaki por adı verilen protein kanalları aracılığıyla ve enzimlerin molekülleri taşımasıyla sağlanır. Aktif taşımada genellikle glikoz molekülü, iyonlar ve amino asitler taşınır.
artboard_2.png
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Örneğin sinir hücrelerinde sinyaller sodyum-potasyum pompasıyla iletilir. Sodyum-potasyum pompasında üç sodyum iyonu hücre dışına, iki potasyum iyonu ise hücre içine taşınır. Fakat sodyum iyonunun miktarı hücre dışında, potasyum iyonunun miktarı ise hücre içinde daha fazladır. Bu sebeple her iki iyon da daha az bulundukları ortamdan daha fazla bulundukları ortama aktif taşıma aracılığıyla taşınır.
alveol-gaz-degisimi-difuzyon.jpg
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Pasif taşımada ise çözücü ya da çözünen moleküller daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama enerji kullanılmadan taşınır. Pasif taşımanın iki türü vardır. Bunlar difüzyon ve ozmozdur.
Difüzyon, çözünen maddelerin daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama geçişidir. Örneğin nefes alışverişi sırasında alveollerdeki oksijen ve karbondioksit kana difüzyon ile geçer.
sodyum-potasyum-pompasi.jpg
Sodyum-potasyum pompası aktif taşıma ile çalışır.
Ozmozda difüzyondan farklı olarak çözücü moleküller geçiş yapar. Aynı zamanda ozmoz difüzyondan farklı olarak yoğunlukları farklı iki ortam arasında yarı geçirgen bir zar olduğunda gerçekleşir. Bu zar bazı çözünen madde moleküllerinin geçişini engellerken çözücü maddelerin yani suyun geçişine izin verir. Bu geçiş her iki taraftaki yoğunluk dengelenene kadar devam eder. Örneğin bitkilerin kökleri topraktan daha yoğun olduğu için bitkiler suyu topraktan ozmoz yoluyla alır.
ozmoz.jpg
Çözücü madde (su) az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçer.
Nelere İhtiyacımız Var?
2 adet aynı boyda ve eşit miktarda su içeren kap
Tuz
2 adet aynı uzunlukta ve kalınlıkta kesilmiş patates dilimi
Kaşık
Ozmoz, bir çözeltideki çözücü moleküllerin daha fazla bulundukları ortamdan (çözünen madde açısından az yoğun ortamdan) daha az bulundukları ortama (çözünen madde açısından çok yoğun ortama) doğru taşındığı bir fiziksel olaydır. Canlı hücrelerde çözücü madde olarak su bulunur. Bu yüzden ozmozu, suyun daha fazla bulunduğu ortamdan daha az bulunduğu ortama geçişi olarak da tanımlayabiliriz.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde, evde kolayca bulabileceğiniz malzemeleri kullanarak ozmoz olayının patates hücrelerini nasıl etkilediğini inceliyoruz.
Bilmekte Fayda Var!
Tüm canlılar hücrelerden oluşur. Hücrelerin işlevlerini doğru şekilde gerçekleştirebilmesi için hücre içi ve hücre dışı arasındaki madde geçişlerinin uygun biçimde gerçekleşmesi gerekir.
Hücreler, moleküllerin hücre içine veya hücre dışına geçişini iki yolla yapar. Bunlar aktif ve pasif taşımadır. Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar. Bu geçiş, hücre zarındaki por adı verilen protein kanalları aracılığıyla ve enzimlerin molekülleri taşımasıyla sağlanır. Aktif taşımada genellikle glikoz molekülü, iyonlar ve amino asitler taşınır.
artboard_2.png
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Örneğin sinir hücrelerinde sinyaller sodyum-potasyum pompasıyla iletilir. Sodyum-potasyum pompasında üç sodyum iyonu hücre dışına, iki potasyum iyonu ise hücre içine taşınır. Fakat sodyum iyonunun miktarı hücre dışında, potasyum iyonunun miktarı ise hücre içinde daha fazladır. Bu sebeple her iki iyon da daha az bulundukları ortamdan daha fazla bulundukları ortama aktif taşıma aracılığıyla taşınır.
alveol-gaz-degisimi-difuzyon.jpg
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Pasif taşımada ise çözücü ya da çözünen moleküller daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama enerji kullanılmadan taşınır. Pasif taşımanın iki türü vardır. Bunlar difüzyon ve ozmozdur.
Difüzyon, çözünen maddelerin daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama geçişidir. Örneğin nefes alışverişi sırasında alveollerdeki oksijen ve karbondioksit kana difüzyon ile geçer.
sodyum-potasyum-pompasi.jpg
Sodyum-potasyum pompası aktif taşıma ile çalışır.
Ozmozda difüzyondan farklı olarak çözücü moleküller geçiş yapar. Aynı zamanda ozmoz difüzyondan farklı olarak yoğunlukları farklı iki ortam arasında yarı geçirgen bir zar olduğunda gerçekleşir. Bu zar bazı çözünen madde moleküllerinin geçişini engellerken çözücü maddelerin yani suyun geçişine izin verir. Bu geçiş her iki taraftaki yoğunluk dengelenene kadar devam eder. Örneğin bitkilerin kökleri topraktan daha yoğun olduğu için bitkiler suyu topraktan ozmoz yoluyla alır.
ozmoz.jpg
Çözücü madde (su) az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçer.
Nelere İhtiyacımız Var?
2 adet aynı boyda ve eşit miktarda su içeren kap
Tuz
2 adet aynı uzunlukta ve kalınlıkta kesilmiş patates dilimi
Kaşık
Ozmoz, bir çözeltideki çözücü moleküllerin daha fazla bulundukları ortamdan (çözünen madde açısından az yoğun ortamdan) daha az bulundukları ortama (çözünen madde açısından çok yoğun ortama) doğru taşındığı bir fiziksel olaydır. Canlı hücrelerde çözücü madde olarak su bulunur. Bu yüzden ozmozu, suyun daha fazla bulunduğu ortamdan daha az bulunduğu ortama geçişi olarak da tanımlayabiliriz.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde, evde kolayca bulabileceğiniz malzemeleri kullanarak ozmoz olayının patates hücrelerini nasıl etkilediğini inceliyoruz.
Bilmekte Fayda Var!
Tüm canlılar hücrelerden oluşur. Hücrelerin işlevlerini doğru şekilde gerçekleştirebilmesi için hücre içi ve hücre dışı arasındaki madde geçişlerinin uygun biçimde gerçekleşmesi gerekir.
Hücreler, moleküllerin hücre içine veya hücre dışına geçişini iki yolla yapar. Bunlar aktif ve pasif taşımadır. Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar. Bu geçiş, hücre zarındaki por adı verilen protein kanalları aracılığıyla ve enzimlerin molekülleri taşımasıyla sağlanır. Aktif taşımada genellikle glikoz molekülü, iyonlar ve amino asitler taşınır.
artboard_2.png
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Örneğin sinir hücrelerinde sinyaller sodyum-potasyum pompasıyla iletilir. Sodyum-potasyum pompasında üç sodyum iyonu hücre dışına, iki potasyum iyonu ise hücre içine taşınır. Fakat sodyum iyonunun miktarı hücre dışında, potasyum iyonunun miktarı ise hücre içinde daha fazladır. Bu sebeple her iki iyon da daha az bulundukları ortamdan daha fazla bulundukları ortama aktif taşıma aracılığıyla taşınır.
alveol-gaz-degisimi-difuzyon.jpg
Aktif taşımada, moleküller daha az bulundukları ortamdan daha çok bulundukları ortama enerji yani ATP kullanarak geçiş yapar.
Pasif taşımada ise çözücü ya da çözünen moleküller daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama enerji kullanılmadan taşınır. Pasif taşımanın iki türü vardır. Bunlar difüzyon ve ozmozdur.
Difüzyon, çözünen maddelerin daha fazla bulundukları ortamdan daha az bulundukları ortama geçişidir. Örneğin nefes alışverişi sırasında alveollerdeki oksijen ve karbondioksit kana difüzyon ile geçer.
sodyum-potasyum-pompasi.jpg
Sodyum-potasyum pompası aktif taşıma ile çalışır.
Ozmozda difüzyondan farklı olarak çözücü moleküller geçiş yapar. Aynı zamanda ozmoz difüzyondan farklı olarak yoğunlukları farklı iki ortam arasında yarı geçirgen bir zar olduğunda gerçekleşir. Bu zar bazı çözünen madde moleküllerinin geçişini engellerken çözücü maddelerin yani suyun geçişine izin verir. Bu geçiş her iki taraftaki yoğunluk dengelenene kadar devam eder. Örneğin bitkilerin kökleri topraktan daha yoğun olduğu için bitkiler suyu topraktan ozmoz yoluyla alır.
ozmoz.jpg
Çözücü madde (su) az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçer.
Nelere İhtiyacımız Var?
2 adet aynı boyda ve eşit miktarda su içeren kap
Tuz
2 adet aynı uzunlukta ve kalınlıkta kesilmiş patates dilimi
Kaşık