Fiilimsiler ya da eylemsiler, fiil köklü olmalarına ve kök anlamını taşımalarına rağmen isim çekim ekleri alıp da fiil çekim ekleri alamayan ve de cümlede isim, sıfat ve zarf yerine kullanılabilen sözcüklerdir. Eylemi fiilimsi yapan ekler yapım eki niteliği taşır.
Fiilimsiler 3 gruba ayrılır. Bunlar:
Mastarlar (İsim-Fiiller)
Mastarlar (İsim-Fiiller)Ortaçlar (Sıfat-Fiiller)
Mastarlar (İsim-Fiiller)Ortaçlar (Sıfat-Fiiller)Ulaçlar (Zarf-Fiiller)
Mastarlar (İsim-Fiiller):
Mastarlar, cümlede isim yerine kullanılabilen fiilimsilerdir. Mastar yapım ekleri "-mak/-mek" ve "-ma/-me'dir.
Örnek:
Akşamları spor yapmayı severim.
Sabaha doğru gün batımını seyretmek güzeldir.
Ekmek alacaktım da gitmeye üşendim.
Kitap okumak güzeldir, kitap okumamak ise daha da güzeldir.
Ortaçlar (Sıfat-Fiiller):
Ortaçlar, cümlede sıfat yerine kullanılabilen fiillimsilerdir. Ortaç yapım ekleri "-an/-en, -ası/-esi, -mez/-maz, -ar/-er, -dik/-dık, -ecek/-acak, -miş/-mış" idir.
Örnek:
Acınası çocuk, yavaşça olay yerinden uzaklaştı.
Görünmez kaza geldi de beni buldu.
Sağ olsun ki bizi güler yüzle karşıladı.
Sınavda bilindik sorular soruldu.
Gelecek ay maaşıma zam yapılacakmış.
Kırılmış kalpler intikam duygusuyla beslenir.
Ulaçlar (Zarf-Fiiller):
Ulaçlar, cümlede zarf yerine kullanılabilen fiilimsilerdir. Ulaç yapım ekleri "-ıp/-ip/-up/-üp, -arak/-erek, -madan/-meden, -maksızın/-meksizin, -dıkça/-dikçe/-dukça/-dükçe/-tıkça/-tikçe/tukça/tükçe, -ınca/-ince, -alı/-eli, -erken/-arken, -a/-e ... -a/-e, -r ... -maz/-mez, -esiye/-asıya, -casına/-cesine" idir.
Örnek:
Ödevlerini bitirip uyudu.
Dizlerini uzatarak oturuyordu.
Kimseye karışmadan duramıyordu.
Evini süpürmeksizin dışarıya çıktı.
Arkadaşına vurdukça hırsı katlanıyordu.
Eve gelince bana haber ver
Seni görmeyeli kaç yıl oldu?
Merdivenleri çıkarken yere düşmüştü.
Güle oynaya bir dönemi daha geçirdik.
Kalkar kalkmaz odasına geçti.
İşlerini bitirmek için ölesiye çalışıyordu.
Duyulurcasına bir ses geldi kulağına.
Uyarı:
Eğer bir sözcük ulaç veya ortacı nitelerse zarf, mastarı nitelerse sıfat olur.
Ayrıca:
Fiilimsi eklerini ezberlemenize gerek yoktur. Sadece cümledeki işlevine dikkat etmeniz yeterlidir.
Tüm metni kendim yazdım. En iyi seçerseniz çok makbule geçer. İyi çalışmalar ♥️.
