👤

11 sınıf tarih 2 ünite özeti ?

Cevap :

Şimdi de bu Ünitede Neler Öğrenecekmişiz bakalım ki konulara ona göre göz atalım.
NELER ÖĞRENECEĞİZ

Rönesans ve reform hareketleri
Aydınlanma düşüncesi
Hümanizm, rasyonalizm, merkantilizm ve sekülerleşmenin Avrupa’da
ortaya çıkışı
Ateşli silahların gelişmesi ve piyade sınıfının önem kazanması
Osmanlı Devleti’nin verdiği kapitülasyonların sürekli hâle getirilmesi
Osmanlı Devleti’nde vergi ve toprak sistemi (iltizam ve malikâne)
Celâli, Suhte ve Yeniçeri isyanları
Islahat layihaları (raporları) ile ekber ve erşed sistemi
Yeni gemi türlerinin yapılması
Lale Devri’nde getirilen yenilikler
Osmanlı Devleti’ne matbaanın gelişi
Yeni Çağ’da ilim ve irfan anlayışı
ORTA ÇAĞ AVRUPASININ ÖZELLİKLERİ
• Orta Çağ Avrupasında ; Roma Katolik Kilisesi, eğitim ve öğretimi tekeline aldığından bütün bilimsel gelişmeler kilisenin kontrolü altındaydı.
• Kilise, serbest düşünmenin önünde bir engel oluşturarak kendi ürettiği bilgiyi halka yaymış, bunun dışındakileri reddederek engellemişti

Kilisenin felsefesine karşı çıkanlar aforoz edilerek dışlanmıştı



• Avrupa’da toplum iki sınıfa bölünmüştü: Dini kullanarak oluşturulan sosyo-ekonomik yapıda ruhban ve aristokratların oluşturduğu birinci sınıf insanlar ve yoksul halkın oluşturduğu ikinci sınıf insanlar.
• Aydınlanmayla birlikte yükselen burjuvazi, yeni ekonomik alanlar açmış ve toplumda bir orta sınıfın doğmasına neden olmuştu.
• Feodalite; siyasal ve askerî gücü elinde bulunduran, toprağın mülkiyetine veya imtiyazına sahip



olan bir senyörler (derebeyler) ile bu sınıfa bağımlı köleler sınıfının oluşturduğu idari düzendi



• Avrupa’da halk; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler diye sınıflara ayrılmıştı
• Feodalite (derebeylik) XV. yüzyıldan itibaren yerini mutlak krallıklara bıraktı
• Dönüşümlerin yaşanmasında Coğrafi Keşifler, barutun ateşli silahlarda kullanılması, hümanizm (insancılık) ve sekülerleşme gibi gelişmeler etkili olmuştu
• Orta Çağ’da dış ticaret sınırlı olduğu için kapalı bir ekonomik politika izlenmiş ve halk sermaye birikimine sahip olamayarak fakirleşmiştir
Aforoz : Dinden Çıkarma
Enterdi: Toplu olarak dinden çıkarma
Endüljans : Af belgesi
Engizisyon : Kiliseye ait mahkemeler
Burjuva: Şehirlerde yaşayan tüccar orta sınıf
Hümanizm : İnsan ve doğa sevgisini esas alan felsefe

RÖNESANS
• XV. yüzyıldan itibaren İtalya’da ve daha sonra diğer Avrupa ülkelerinde hümanizmin etkisiyle
ortaya çıkan, İlk Çağ’ın klasik kültür ve sanatına dayanan bilim ve sanat akımıdır
• din temelli baskıcı düşünceye bir başkaldırıdır
• Rönesans, daha çok edebiyat ve güzel sanatlar alanında görülen yenilik ve gelişme hareketidir
Nedenleri
• Matbaanın kullanılması ve okuma oranının artmasıyla doğru bilginin ulaşılabilir hale gelmesi
• Mesen sınıfı adıyla anılan sınıf sanat ve edebiyatla ilgilenerek başlamasında etkili olması
• Kilisenin baskıcı tutumu ve halkın kiliseye güveninin azalması
• Skolastik düşüncenin baskısına karşı çıkan aydınların yetişmesi
• Hümanist düşüncenin yayılması

Sonuçları
• Özgür düşüncenin temeli atıldı
• Skolastik düşünce terk edildi
• Pozitif düşünce bu sayede ortaya çıktı
• Reform hareketlerinin başlamasına zemin hazırladı
• Daha çok Avrupa’da etkili oldu Osmanlı Devleti ise Rönesans’tan fazla etkilenmedi
• Akılcı düşünce öne çıktı
• Birçok sanatçı, edebiyatçı ve bilim adamı yetişti

REFORM
• Yeniden düzenleme anlamına gelen reform, Yeni Çağ başlarında Avrupa’da meydana gelen dinî düzenlemeleri ifade etmektedir
• ilk olarak Almanya’da başlayan reform İngiltere, Fransa ve Kuzey Avrupa ülkelerine de yayılmıştır.
• Reformu başlatan kişi Katolik Kilisesi’ni eleştiren fikirleriyle öne çıkan Alman din adamı Martin Luther’dir

Nedenleri
• Matbaanın geliştirilmesi ve İncilin Avrupa dillerine çevrilmesi
• Katolik mezhebindeki bozulmalar
• Kilisenin halkı kendi zenginliği için yanlış yönlendirdiğinin görülmesi
• Rönesans dönemi düşünürlerinin halkı etkilemesi
• Kilisenin zenginliğine karşı halktaki fakirliğin tepkilere neden olması
• Endüljans, aforoz, enterdi, engizisyon, günah çıkarma gibi güç unsurlarıyla halkın mallarına el koyulması
• Kiliseye güvenin azalması

Reformun Sonuçları
• Eğitim, kilisenin etkisinden çıkartılarak laikleştirildi.
• Bilimsel çalışmalar hız kazandı.
• Hristiyanlıkta; Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi yeni mezhepler doğdu
• Avrupa’daki mezhep birliği bozuldu.
• Kilisenin mal varlığına büyük ölçüde el konuldu
• Katolik Kilisesi’ne ve din adamlarına olan saygı azaldı.
• Katolik Kilisesi kendini yeniden düzenledi
• Reform taraftarlarıyla karşıtları arasında uzun yıllar süren savaşlara neden oldu.
• Protestanlık XVI. yüzyıl reform hareketine dayanan ve farklı kiliselerden oluşan Hristiyanlık
anlayışı olarak yayılmaya başlardı



NOT :”Rasyonalizm, (akılcılık) gerçeklerle ilgisi kopmuş birtakım dogmatik düşünce kalıplarının içine hapsolmadan, sorunlara akla, mantığa ve gerçeğe uygun çözümler aramak demektir. Rasyonel düşünce zamanla eğitim alanında da kendini göstermişti. Rasyonel düşüncenin ortaya çıkardığı felsefelerden birisi de pozitivizmdir. Pozitivizm, aydınlanmanın temel düşüncesi olan bireysel aklın, doğanın kontrolünün, modernitenin, egemenlik ve hukukun temellerini oluşturmuştur

NEWTONCU FİZİK VE BİLİM DEVRİMİ
• Newton, ışığın özellikleri üstüne yaptığı araştırmalarla gelişmiş bir teleskop icat etti. Yer çekimi kanunu üzerine çalışma yaparken yüksek matematiğintemeli olan kalkülüs formülü buldu.
• Newton, çağdaş anlamda bilimi kuran ve bilimsel düşünüşün en gelişmiş örneğini ortaya koyan bir bilim insanıydı. Evrensel çekim yasasını bulmanın ötesinde bilim ve felsefe arasındaki ilişkiyi
de bugünün bakış açısıyla belirledi.

SEKÜLERLEŞME VE AVRUPADA ETKİSİ
• Sekülerizm, dinî olanın karşıtı anlamına gelmektedir
• Protestan ülkelerde ortaya çıkan bir düşüncedir
• Katolikliğe bir tepki olarak doğan Protestan söylem, beraberinde sekülerleşmeyi getirmiştir
• Sekülerizmde insan aklının dinî bağlardan ayrılması ve dinin bir vicdan meselesi hâline getirilmesi istenmiştir.

Sekülerizmle din, kamu hayatından giderek ayrıştırılmış, kişiye özel hâle getirilerek manevi dünyanın inşasına kaydırılmıştır.
• Avrupa’da egemenlik kavramı ve bağımsızlık önem kazanmaya başladı
• Dinin devletler arasında farklı algılanması sonucunda Avrupa’da Otuz Yıl Savaşları yaşanması Sekülerleşmeyi hızlandırdı
• devletler arasındaki ilişkiler sekülerleşmeye başladı
• Kilisenin sahip olduğu bütün güçlere sınırlandırma getirildi
• Ulusal krallıklar ve ulus devletler ortaya çıktı
Not: Westphalia Barışı, Avrupa’yı dinî ve siyasi anlamda denge sistemine dayandırmak amacıyla yapılan ilk konferanstır.

MERKANTİLİZM VE BURJUVA SINIFI
• Merkantilizm, bir ülkenin zenginliğini, sahip olduğu altın ve gümüş gibi değerlere bağlayan, bu madenlerin dış pazarda satımını arttıran iç pazarda satımını engelleyen ekonomik doktrindir
• bir milletin ekonomik gücünü ve zenginliğini en üst düzeye çıkarmak amacını güden ekonomi modeli”dir
• Merkantilist anlayış, Coğrafi Keşifler sonrasında Avrupa’da ortaya çıkmıştır
• sömürgecilik yarışına girmelerinde merkantilist anlayış ön plandadır
• Feodal sistemin çöküşüyle özerkliği elinde bulunduran şehirlerde yaşayan burjuva sınıfı, zenginleşerek yönetimde ve ticarette söz sahibi olmuştur

AVRUPADA KIRDAN KENTE GÖÇ
XVI ve XVII. yüzyılda İngiltere ve İspanya’da ortaya çıkan veba gibi bulaşıcı salgın hastalıklar nüfusun azalmasına neden olmuştur. Kentlere göçün sebepleri şunlardır :
• Ölüm oranlarının Batı Avrupa’dan başlayarak Doğu Avrupa’ya doğru azalması nüfus artış oranlarının da yükselmesi
• Merkantilist ekonominin ticareti ön plana çıkarması
• Kentlerde köle nüfusundaki artış
• Teknolojik gelişmeler ile Tarımda insan gücüne olan ihtiyacın azalması
• Kırsalda yaşayan insanların işsiz kalınca kentlere göç etmek zorunda kalması
Not : Kentlerdeki nüfus artışı Sanayi İnkılabı’nın kaynağını oluşturdu

ASKERÎ VE TEKNOLOJİK ETKENLER
• XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ateşli silahların etkin bir şekilde kullanılmaya başlanması Avrupa’da Askerî Devrim’in başlangıcı oldu
• Orta Çağ kale surları aşılabilir hâle geldi. Bu olay feodaliteyi zayıflattı
• hafif silahlı piyadeler ön plana çıktı
• piyadeler savaşların sonucunu belirlemeye başladı.
• Kaleleri daha güçlü savunmak, çapraz ateş gücünü sağlamak için yıldız şeklinde inşa edildi
• Zamanla Eski model tüfeklerin yerini önce fitilli sonra da çakmaklı tüfekler aldı.
• ordularda tüfekli piyade asker sayısı arttı
• Sömürgecilik çağının yaşanmasında Batı’nın askerî gücü etkili oldu
• Okyanus şartlarına uyarlanan carrackın (karak) yanı sıra caravel (karavel) denilen başka modelde gemiler uzak yolculuklara uygun hâle getirildi.
• XVI. yüzyılın ikinci yarısında devletlerin deniz gücünü oluşturmak için iki yolu vardı. Birincisi, kendi filosunu güçlendirmek, ikincisi ticaret gemilerini kullanmaktı
• Kalyonların geniş kargo kapasitesi ve seyir gücünün yüksek olması deniz savaşlarına ve ticarete yeni usulleri de beraberinde getirdi.

XVII VE XVIII. YÜZYILLARDA AVRUPA’DA DÜŞÜNCE ALANINDA DEĞİŞİMLER

Copernicus (1473-1543)
• Antik ve Orta Çağ ilminin evrenle ilgili yaklaşımlarının yanlış olduğunu iddia eden Polonyalı din
adamı, matematikçi ve astronom Kopernik, Dünya’nın Güneş’in etrafında döndüğü tezinin öncülüğünü yapmıştır.
• Kendinden sonra gelen Kepler ve Galileo için esin kaynağı olmuştur
• Kopernik, evrenin Güneş merkezli olduğunu ve Dünya’nın döndüğünü bilimsel temellere oturtmuştur.
Devamıda var istiyorsan atarım
EN İYİ SEÇERMİSİN
DEVAMI İÇİN YORUMLARA GEL